Μποτίλια Στον Άνεμο

Για ναυαγούς που θέλουν να κολυμπήσουν. Το σημείωμα άλλοτε βιαστικό και ταραγμένο, άλλοτε φλύαρο ή λακωνικό, ακατάληπτο κι ερμητικό, κακογραμμένο κι αδέξιο, ευδιάκριτο ή ξεθωριασμένο. Μπουκαλάκια, φιαλίδια, φιάλες αερίου. Μποτίλιες, μποτίλιες, μποτίλιες... Με καθορισμένο, πάντοτε, στίγμα. Καλή στεριά, συνταξιδιώτες... Ή καλή θάλασσα.

Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025

Σιμόν Μπολιβάρ (24.7.1783 - 17.12.1830): Ο Λιμπερταδόρ του Πάμπλο Νερούδα και του Τσε ➽ Από το βιβλίο: «Ο ΤΣΕ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ - Ο Ποιητής Των Ποιητών» ➽ ΕΙΣΑΓΩΓΗ • ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ • ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ • ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ • ΣΧΕΔΙΑ: Μπάμπης Ζαφειράτος ➽ Εκδόσεις New Star

Σιμόν Μπολιβάρ

(Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios)

24 Ιουλίου 1783, Καράκας, Βενεζουέλα – 17 Δεκεμβρίου 1830, Σάντα Μάρτα, Κολομβία

Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 12.ΧΙΙ.2017 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Ο Λιμπερταδόρ του Πάμπλο Νερούδα και του Τσε

Ένα από τα 69 αγαπημένα ποιήματα του Τσε από την ιδιόχειρη ανθολογία του, που την είχε μαζί του μέχρι την τελευταία στιγμή...

Πάμπλο Νερούδα

Ένας Ύμνος Στον Μπολιβάρ

Πατέρα μας, εσύ που είσαι στη γη και στο νερό και στον αέρα

παντού μέσα στ’ απέραντα τα σιωπηλά μας πλάτη,

όλα, πατέρα, έχουν τ’ όνομά σου, εδώ στο φτωχικό μας:

το όνομά σου γλυκαίνει το ζαχαροκάλαμο

το καλάι μπολιβάρ έχει μια λάμψη μπολιβάρ,

το πουλί μπολιβάρ πάνω απ’ το ηφαίστειο μπολιβάρ,

το νίτρο, η πατάτα, των ίσκιων οι αποχρώσεις,

τα ορμητικά ρυάκια, οι φλέβες στα φωσφορικά πετρώματα,

ό,τι δικό μας πηγάζει απ’ τη σβησμένη σου ζωή,

κληρονομιά σου ήταν τα ποτάμια, οι κάμποι, τα καμπαναριά,

κληρονομιά σου κι ο άρτος μας ο επιούσιος, πατέρα.

Το μικρό σου λείψανο, γενναίε καπετάνιε,

άπλωσε μες στο σύμπαν το άχραντο μέταλλό του,

κι άξαφνα, τα δάχτυλά σου ξεπροβάλλουν απ’ το χιόνι

και ο ψαράς του νότου φέρνει άξαφνα στο φως

το χαμογέλιο σου, και τη φωνή σου που σπαρταράει στα δίχτυα.

Από τι χρώμα θ’ αναστήσουμε το ρόδο δίπλα στην ψυχή σου;

Κόκκινο θα ’ναι το ρόδο για να θυμίζει το περπάτημά σου.

Πώς θα ’ναι τα χέρια που θ’ αγγίξουνε τη στάχτη σου;

Κόκκινα θα ’ναι τα χέρια που θα γεννήσει η στάχτη σου.

Και πώς είναι ο σπόρος της πεθαμένης σου καρδιάς;

Κόκκινος είν’ ο σπόρος της ζωντανής καρδιάς σου.

Γι’ αυτό και σήμερα κάνουνε κύκλο γύρω σου τα χέρια.

Δίπλα στο χέρι μου υπάρχει κι άλλο και δίπλα του υπάρχει κι άλλο ακόμα,

κι άλλα πολλά, μέχρι το βάθος του ορίζοντα αυτής της σκοτεινής ηπείρου.

Κι έν’ άλλο χέρι που τότε δεν το γνώριζες

φτάνει κι αυτό να σφίξει το δικό σου, Μπολιβάρ:

Από το Τερουέλ, απ’ τη Μαδρίτη, απ’ τη Χαράμα, απ’ τον Έβρο,

απ’ τα μπουντρούμια, απ’ τον αέρα, απ’ τους νεκρούς της Ισπανίας

έρχεται αυτό το κόκκινο το χέρι που είναι παιδί δικό σου.

Κυβερνήτη, πολέμαρχε, εκεί που ένα στόμα

για λευτεριά φωνάζει, εκεί που ένα αφτί αφουγκράζεται,

εκεί που ένας στρατιώτης κόκκινος τους φαιοχίτωνες τσακίζει

εκεί που η δάφνη της λευτεριάς βλασταίνει, εκεί που μια σημαία
καινούργια βάφεται απ’ το αίμα της εξαίσιας χαραυγής μας,

Μπολιβάρ, κυβερνήτη, εκεί μπορεί να δει κανείς το πρόσωπό σου.

Μες στο μπαρούτι και μέσα στον καπνό ξαναγεννιέται το σπαθί σου.

Ξανά η σημαία σου είναι με αίμα κεντημένη.

Ξανά οι φαύλοι ορμάνε στη σπορά σου,

και καρφωμένος σ’ έναν παρόμοιο σταυρό είναι κι ο γιος του ανθρώπου.

Αλλά στο δρόμο της ελπίδας τον ίσκιο σου έχουμε οδηγό,

η δόξα και το φως του κόκκινου στρατού σου

μες στα σκοτάδια της Αμερικής βλέπουνε με τα μάτια σου.

Τα μάτια σου που αγρυπνούν πέρα κι από τις θάλασσες,

πέρα κι από τους καταπιεσμένους λαούς τους λαβωμένους,

πέρα κι από τις μαύρες πυρπολημένες πολιτείες,

ξαναγεννιέται η φωνή σου, ξαναγεννιούνται και τα χέρια σου:

τις ιερές σημαίες υπερασπίζεται ο στρατός σου:

τραντάζει η Λευτεριά τα ματωμένα σήμαντρα,

και πιο μπροστά πορεύεται η τρομερή βουή του σπαραγμού

η χαραυγή που έχει απ’ το αίμα ανθρώπου κοκκινίσει.

Λιμπερταδόρ, ένας κόσμος ειρήνης γεννήθηκε στα μπράτσα σου.
Η ειρήνη, το ψωμί, το στάρι στο αίμα σου καρπίσανε,
το νέο δικό μας αίμα από το αίμα σου αναβλύζει
φυτρώνει ειρήνη, στάρι και ψωμί για τον καινούργιο κόσμο που θα φτιάξουμε.

Αντάμωσα τον Μπολιβάρ κάποιο ατέλειωτο πρωινό,
κει πέρα στη Μαδρίτη, μπροστά στο Πέμπτο Σύνταγμα,
Πατέρα, λέω, είσ’ εσύ, δεν είσαι και ποιος είσαι;
Κι αυτός κοιτάζοντας προς τους Στρατώνες του Βουνού, μου λέει:
«Ξυπνάω κάθε εκατό χρόνους, όταν ξυπνάει ο λαός».

Μετάφραση, Μπάμπης Ζαφειράτος, Νοε. 2017 – Α΄ γραφή Δεκ. 2016

Αυτό και πολλά πολλά ακόμα στο βιβλίο